maandag 26 januari 2009
EDEN LAKE
zaterdag 27 december 2008
IMMACULATA (Bozar, Brussel)
Braakland/ZheBilding
Cédric Andries
6Woord
Examen Kerstmis
Schooljaar 2008-2009
Opdracht: Bespreek de voorstelling Immaculata aan de hand van vijf Aristotelische begrippen. In hoeverre zou Aristoteles deze voorstelling een tragedie hebben genoemd?
1. MIMESIS
Mimesis verwijst naar op welke manier men de werkelijkheid tracht na te bootsen in de kunst, in dit geval theater.
De voorstelling is gebaseerd op schietpartijen waar we de dag van vandaag, vooral in de Verenigde staten, meer en meer mee te maken krijgen. Moest men bij Immaculata geprobeerd hebben een spiegelversie van de realiteit weer te geven, dan hadden we naar een heel ander toneelstuk gekeken. Stijn Devillé en Adriaan Van Aken werkten immers niet met gruwelijke beelden of vechtpartijen, maar met sobere monologen van de personages. Wat er gebeurde was niet persé te zien, maar je kon het zonder enige twijfel wel voelen. Dit door de sterke teksten, de over het algemeen zeer goede acteerprestaties en de bijpassende muziek die de emotionele impact van het stuk nog vergrootte.
Voorbeeld: Wanneer Sara Vertongen vertelt dat haar vriend in haar armen sterft, doet ze dit niet al krijsend, maar door de emotie die ze in haar stem legt kwam het prangende gevoel van hoe het zou zijn iemand te verliezen bij mij meteen naar boven.
2. PLOT
Bij plot wordt bedoeld hoe een verhaal zich van het begin naar het einde ontwikkelt.
Het stuk begint de nacht voor het gruwelijke gebeuren. De jongeren zijn dus in leven. Hoofdzakelijk via monologen, naar de kijker gericht, komen we meer te weten over de personen hun karakters, hun leven, hun relaties. Naar mijn mening had men deze karaktertekeningen iets minder goed mogen uitwerken, soms duurden ze voor mij iets te lang… Dan gaat het over de schietpartij op school. De personages vertellen hoe zij het hele gebeuren ervaren. Via snelle afwisseling tussen de verschillende personages wordt er een spanning opgebouwd, waarbij je als kijker de angstgevoelens van de personages heel goed kunt vatten. De personages sterven en vertellen nog even door over wat er gebeurd is, het ongeloof.
3. TAAL
De personages spreken allemaal naar het publiek, toch hebben ze ieder een individuele manier van spreken. Ik vond dat er een schitterend ritme zat in de monologen. Een ritme dat de kijker in een bepaalde sfeer kan brengen. Ook het spelen met hoge en lage stem gaf het stuk een extra dimensie. Ik vond wel dat Joeri Cnapelinckx hier soms in overdreef. Zijn soms te puberale, uitschietende stem vond ik soms ergerlijk, waardoor ik even mijn concentratie verloor. De personages gebruikten eenvoudige taal, die voor iedereen begrijpbaar is, een taal die de jeugd ook spreekt. Toch is er ook gelet op het poëtische aspect van teksten schrijven. Gelukkig was dit op een heel sobere en verdoken manier gebeurd. De kijker moet niet nadenken over wat de personages nu precies bedoelen, ze kunnen het gewoon over zich laten komen.
het is elf uur tweeënvijftig
buiten op de speelplaats
ontstaat een chaos. verdwaasde
eerstejaars – in alle
windrichtingen de speelplaats op,
sommigen weg van het gevaar
anderen er zonder het te weten recht naartoe.
Dit is een voorbeeld van een eenvoudig stukje tekst met een poëtische waarde.
4. KARAKTERS
De namen van de personages herinner ik mij niet meer en ik vond ze ook niet op Internet. Daarom zal ik mij baseren op de namen van de acteurs.
De personages zijn allemaal goed uitgewerkt, ze hebben elk een heel uitgesproken persoonlijkheid, waardoor het bijna typetjes worden. Sommigen hebben een band met elkaar, anderen niet.
- Kristof Van Perre speelt een eenzame jongen. Hij is lelijk, hoort nergens bij en wordt hiermee gepest. Hij heeft hier wel last van, want hij zou graag tot een groep behoren. Hij stalkt Sara Vertongen, maar zij ziet hem natuurlijk niet staan.
- Janne Desmet heeft net zoals Kristof geen vrienden. Zij doet echter alsof ze dit helemaal niet erg vindt, ze is een harde tante en heeft een heel moeilijke jeugd gekend (moeder dood). Ze heeft een enorme hekel aan school. Als je haar karakter iets dieper probeert te analyseren, merk je dat haar stoere gedrag een masker is. Je kunt ze een beetje vergelijken met wie men vandaag een “emo-girl” noemt.
- Sara Vertongen is het sleutelpersonage van het stuk. Zo wordt zij gestalkt door Kristof en heeft ze een relatie met Joeri Cnapelinckx. Toch vind ik dat haar karakter het minst uitgewerkt is. Laats ons zeggen dat ze de normaalste is van de bende. Een vrolijke meid, zonder al te veel problemen, die tot over haar oren verliefd is.
- Joeri Cnapelinckx is het liefje Van Sara. Hij is heel uitbundig, doet niets liever dan praten… Hij is nog niet echt volwassen (door zijn manier van praten)
Natuurlijk veranderen de houdingen van de personages wanneer de schietpartij plaatsvindt. Dit is een logische verwikkeling.
5. KATHARSIS
Toen ik de zaal binnenwandelde, en al wist waarover het stuk ging, dacht ik wel dat het stuk me zou aangrijpen. In het begin van het stuk kreeg ik even bang (zoals eerder vermeld) dat het een beetje saai zou worden.
Naarmate de verhaallijn zich verder ontwikkelde herkende ik bepaalde mensen in de personages. De emoties tijdens de schietpartij kwamen bij mij echt over, waardoor ik helemaal verwikkeld geraakte in het verhaal. Het stuk heeft dus zeker een emotionele werking.
Toen ik de zaal uitgewandelde was ik echter wel niet verdrietig. Ik kan die verdrietige sfeer achterlaten in de zaal. Wat ik dacht toen ik naar huis ging? Goed gedaan!
IS HET STUK NU EEN TRAGEDIE?
Aristoteles definieerde een tragedie als volgt: “Een tragedie is een nabootsing (mimesis) van een serieuze en volledige handeling die een zekere omvang heeft, in aangenaam gestileerde taal…door handelende personen en niet in de vorm van een vertelling, met als doel het opwekken van mee-lijden (eleos) en vrees (phobos) resulterend in de zuivering (katharsis) van dergelijke emoties.” (Poetica 1449b.)
Aristoteles had dit stuk volgens mij geen tragedie genoemd. De voorstelling is eerder een vertelling dan een weergave van de werkelijkheid.
zaterdag 1 november 2008
XXY (Flagey Brussel)
ATROPA, de wraak van de vrede (Kaaitheater Brussel)
Na een gezellig namiddagje karaokeën trok bijna heel 6woord naar het Kaaitheater. Niemand keek echt uit naar de drie uur durende voorstelling, maar iedereen kwam uiteindelijk opdagen. Het beginbeeld van Helena met het lange, witte kleed, die onbeweeglijk haar monoloog bracht in een camera was echt fantastisch! Naarmate het stuk vordert werden de beelden minder sterk en werd de nadruk vooral gelegd op de diepgang van de verschillende teksten. Andere sterke beelden waren de naakte Ifigeneia tijdens haar offering, Klyytemnestra met bijl over de schouders en de lichtstaven die uit de grond verschenen wanneer er iemand stierf (op het einde was de circel rond). Ik moet toegeven dat ik op het einde van het eerste deel bijna in slaap was gevallen, maar het tweede deel vond ik opeens weer veel boeiender. Soms duurde de monologen en dialogen me net iets te lang, maar ik heb zeker geen spijt dat ik naar deze voorstelling gaan kijken ben! De diepgang die de acteurs in de tekst wisten te leggen, dit met louter woorden, vind ik achteraf bekeken echt schitterend!
Atropa is het kindje van een samenwerking tussen Guy Cassiers en het Toneelhuis Antwerpen.Het is het laatste deel van de theatertrilogie "Triptiek van de macht". De drie delen kunnen als afzonderlijke voorstellingen bekeken worden.
Mijn samenvatting Atropa (Nederlands, eerste versie)
Deel 1: Het thuisfront
1.1 De verloving van een dochter
Drie vrouwen in isolement: Helena, Ifigeneia en Klytaimnestra die enkel toekijkt.
Ifigeneia staat op de Griekse kust en kijkt over de zee uit. Agamemnon, haar vader, heeft een grote vloot verzameld die later ten oorlog zal trekken. Hij heeft aan Achilles, zijn sterkste man, een huwelijk met Ifigeneia beloofd als offerande voor hun bloed dat straks zal vloeien. Ifigeneia is dolgelukkig met dit huwelijk en ze betuigt haar liefde voor Achilles.
Helena kijkt over de zee uit en staat op de kust nabij Troje. Helena is beeldschoon, maar haar schoonheid heeft haar enkel maar ongeluk gebracht. Ze is verbitterd en ongelukkig. Ze vraagt de goden om de oorlog te laten losbarsten.
1.2 De keuze van een dochter
Twee vrouwen tegenover elkaar: Ifigeneia en Klytaimnestra
Klytaimnestra is ongelukkig en praat met haar dochter. Ze zegt dat het haar man, Agamemnon is die haar ongelukkig maakt. Hij komt erbij en dan wordt het duidelijk waarom Klytaimnestra ongelukkig is. Helena is de schoonzus van Agamemnon en ze werd ontvoerd door de Trojanen. Menelaos, de broer van Agamemnon, wil haar terug. Agamemnon wachtte al lang op en rede om Troje aan te vallen en zo kreeg hij er dus een. Hij had alle helden en koningen van Griekenland samengeroepen voor de Trojaanse oorlog, maar zij wilden een offer: zijn dochter, Ifigeneia. Klytaimnestra wou dit niet en Ifigeneia had eerst ook veel bang, maar uiteindelijk beslist ze dat ze haar leven wil geven voor het Griekse volk.
1.3 De dood van een dochter
Verspreid: naamloze vrouwen, Klytaimnestra, Ifigeneia en Agamemnon
Ifigeneia roept de omstanders op tot een offerlied. Haar keel wordt overgesneden en ze sterft. Helena schreeuwt vanuit Troje nog steeds dat de oorlog moet losbarsten. Agamemnon pept zijn soldaten op en vraagt hen en hun families om dapper te zijn. De Grieken zullen winnen.
Deel 2: Het oostelijke front
2.1 De val van Troje
Hekabe, Andromache en andere vrouwen beleven de verwoesting van hun stad
Trojaanse vrouwen beklagen het leed en de gevolgen van de oorlog. Al het bloed dat gestroomd heeft, de hongersnood, de slavernij… Agamemnon spreekt de Trojaanse bevolking toe. Hij dankt diegenen die zijn leger verwelkomden en zo meehielpen aan de bevrijding van Troje. Er is wel nog veel werk aan de winkel, want er is nog veel tegenstand en alles moet terug opgebouwd worden? Wat zij beginnen makken zij ook af.
2.2 Trojaanse vrouwen rouwen
Hekabe, Andromache en andere vrouwen dwalen tussen de ruïnes; Helena staat alleen
Hekabe, de moeder van de Trojaanse vijand, beklaagt haar eigen lot. Wat moet er nu van haar worden. Is dat haar dank na alles wat zij geschonken heeft. Haar man en haar zoons sneuvelden in de oorlog. Wat moet ze nu beginnen? Andromache, de vrouw van de Trojaanse vijand, beklaagt zich en ze beschuldigd Helena van alle ellende. Helena was samen met de broer van de Trojaanse vijand, Paris. Helena zegt dat ze zich thuis voelde in Troje, dat zij zich ook verslagen en deplorabel voelt en dat haar hetzelfde lot te wachten staat als hen, de Trojaanse vrouwen.
2.3 De kinderen van Troje
Hekabe, Andromache en andere vrouwen tegenover Agamemnon
Agamemnon zegt dat zij respect hebben voor Hektor, die ze overwonnen. De goden lieten Agamemnon weten dat ze ook het zoontje van de Trojaanse koning, de zuigeling Astyanax, moesten doden. Hij zou immers een gevaar voor de toekomst kunnen betekenen. Hekabe, de grootmoeder van Astyanax vraagt Agamemnon of ze het kind mogen doen inslapen en het dan wurgen, ze wil niet dat ze het prinsje van een toren gooien. Agamemnon zegt dat dit niet kan, het Griekse volk wil het offer zien gebeuren. Hij zegt dat ook zijn dochter geofferd is. Hekabe verwijt hem dat hij alle kinderen wil doden om niet alleen te moeten lijden. Agamemnon reageert hierop door te zeggen dat Hekabe tenminste nog één van haar drie dochters heeft: Kassandra. Helena komt erbij, ze staat aan de kant van de Trojaanse vrouwen, ze probeert Agamemnon tegen te houden maar hij gooit het kind naar beneden. Kassandra komt erbij en ze roept de Trojanen op om te veranderen in een ander volk. Agamemnon zegt nog dat er nu vrijheid in Troje zal zijn.
Deel 3: Het nieuwe thuisfront
3.1 Het zingen van de bijl
Klytaimnestra kijkt over de zee uit en staat op de Griekse kust
Klytaimnestra wil haar man vermoorden met een bijl. Ze heeft hem het doden van hun dochter nog altijd niet vergeven. Wanneer Agamemnon terug is schreeuwt ze haar woede uit, maar ze dood hem niet, want zo krijgt ze haar dochter ook niet terug. Agamemnon heeft Hekabe, Andromache, Kassandra en de vermomde Helena meegebracht uit Troje. Agamemnon heeft Kassandra meegebracht omdat hij zoveel van haar houdt. Noch Kassandra, noch Klytaimnestra is hier blij mee. Op vraag van Kassandra, vermoord Klytaimnestra haar met een bijl. Hekabe wil niet lijden van de dood van haar dochter en dus mag ook zij sterven van Klytaimnestra. Andromache grijpt de bij en pleegt zelfmoord. Klytaimnestra wil Agamemnon niet doden, ze legt de bijl voor zijn voeten neer en ze vertrekt? Agamemnon pleegt zelfmoord.
BATARD FESTIVAL Voyage d'hiver (Beursschouwburg Brussel)
Voyage d'hiver was een Franstalige voorstelling, ik begreep het verhaal wel, maar die Waalse humor begreep ik niet altijd even goed. Voor Voyage d'hiver liet Benoît Piret, een Luikenaar, zich inspireren op fait d'hiver, een zwartkomische kortfilm van Dirk Beliën. Een verhaal over je moeten aanpassen aande maatschappij, maar het niet altijd kunnen, de sociale druk, de plicht om te slagen en het authentieke dat probeert zo te blijven.
Het beginbeeld van de voorstelling (een man in de lucht en een man op zijn hoofd) mocht er best wezen, ook vond ik het spelen met licht tijdens de korte monoloogjes zeer leuk. Ik vond wel dat sommige acteurs op bepaalde momenten een beetje overdreven met hun overacting.
Ik vond niets bijzonder aan deze voorstelling: leuk om te zien en leuk wanneer de handen beginnen te klappen. Eigenlijk gewoon vier jongens die gek doen op een podium.